Ga naar inhoud
Fictera Schrijfcoaching

Fictera Schrijfcoaching

Ik help jou méér uit je verhaal te halen

Menu
  • Feedback
    • Schrijfcheck
    • Manuscriptanalyse
    • Detailfeedback
  • Coaching
  • Gratis
    • Kennismakingsgesprek
    • E-book ‘Naar de kern van je verhaal in 7 stappen’
    • Gratis feedback
    • Fictera Schrijfgroep
  • Blog
    • Schrijfprincipes
    • Feedback
    • Het schrijfproces van …
    • Video’s
  • Wie is Anna?
    • Over mij
    • Eigen werk
  • Contact
Menu

Hoeveel moet je beschrijven in een verhaal?

Geplaatst op 7 december 20227 december 2022 door Anna Mattaar

Als schrijver sta je voor de bijzondere taak om beelden op te roepen in de gedachten van je lezer met geen ander gereedschap dan woorden. Van de personages die je verhaal bevolken tot de omgevingen waarin ze zich begeven, het liefst wil je dat lezers alles net zo helder voor zich zien als jijzelf. Daarbij kan het lastig zijn om de juiste balans te vinden. Want hoeveel beschrijving is te veel, of te weinig?

Beschrijf je te weinig van bijvoorbeeld de locatie, dan lijkt het net alsof je personages zich in een lege, witte kamer bevinden, of op een kaal toneel zonder decor. Te veel beschrijving vertraagt de scène onnodig en zorgt dat lezers verveeld raken. Een vaste gulden middenweg is er niet: het ene verhaal of de ene scène heeft meer beschrijving nodig dan de andere, en ook de manier waarop je dingen beschrijft, heeft veel invloed.

Kies veelzeggende details

Foto door Jonathan Stout via Unsplash

Schrijvers die hun verhaal in veel detail voor zich zien, hebben vaak de neiging om al die details te willen beschrijven. Hoe anders kunnen ze precies het juiste plaatje schilderen? Helaas: je lezer zal nooit exact hetzelfde beeld van een scène krijgen als jijzelf. Dat toch proberen te bereiken werkt vaak averechts. Hoe meer details, hoe meer puzzelstukjes de lezer moet jongleren en hoe groter de kans dat die de eerste beschrijvingen alweer kwijt is voordat de alinea om is.

In plaats van zo veel mogelijk details kun je daarom beter mikken op het overbrengen van de juiste sfeer voor de locatie of een indruk van het soort persoon met wie we te maken hebben. Kies daarvoor de meest veelzeggende details, bijvoorbeeld de roze stilettohakken van je personage of de afbladderende verf op de muren van de kamer. Eén of twee goed gekozen details doen vaak meer om een verhaal tot leven te brengen dan een hele alinea waarin je zo veel mogelijk feitjes opsomt.

Waar ligt de aandacht?

Zelfs als je erin geslaagd bent om die lange alinea boeiend te maken, is het belangrijk om je af te vragen of dit onderwerp wel zoveel aandacht moet krijgen. Want waar je woorden aan besteedt, is waar de aandacht ligt, die van je lezer en meestal ook die van je hoofdpersoon. Als je personage op een bijzondere, nieuwe plek komt, is het logisch om erbij stil te staan hoe het er daar uitziet. Maar als ze uitgehongerd is, heeft ze wel andere prioriteiten en kan elke beschrijving die niet met eten te maken heeft, de lezer uit het verhaal trekken.

Kleur je beschrijving met een mening of associatie die het personage erbij heeft.

Vergelijkbaar: een uitgebreide beschrijving van een personage suggereert dat je hoofdpersoon op de een of andere manier van diegene onder de indruk is. Een handige techniek als dat je bedoeling was, maar anders afleidend.

Ook de formulering die je kiest, is van belang. Hoe meer een beschrijving gefilterd is door de blik van de hoofdpersoon, hoe meer het voelt als onderdeel van het verhaal, in plaats van een onderbreking. Bekijk de scène door de ogen van je personage, kies de details die hem of haar zouden opvallen, en kleur dan je beschrijving met een mening of associatie die het personage erbij heeft.

Meerdere functies combineren

Wanneer je beschrijvingen met die insteek benadert, krijgt één zin ineens meerdere functies: niet alleen zegt hij hoe iets of iemand eruitziet, hij vertelt ook meteen iets over je hoofdpersoon en wat die van de situatie vindt. Zo zijn er meer manieren om functies te combineren. In plaats van te vertellen dat de kamer een houten vloer heeft, kun je beschrijven hoe de planken kraken onder de voeten van je hoofdpersoon wanneer ze naar binnen sluipt: handeling, sfeer, én beschrijving. In plaats van uitgebreid de kleding van een personage te beschrijven, kun je hem zenuwachtig zijn bordeauxrode dasje recht laten trekken en zo iets over zijn karakter en de situatie suggereren.

Ook hierbij helpt het om in gedachten te houden dat je niet in één keer alles hoeft te beschrijven. Als je de eerste keer het juiste beeld schetst met een paar veelzeggende details, kun je daarna details blijven toevoegen waar ze mooi in de tekst passen. Het liefst op een manier waarop ze meer functies hebben dan alleen een feitelijke beschrijving.

Auteur

  • Anna Mattaar

    Als schrijvende tiener gaf ik al feedback op andermans verhalen. Het is een lange en kronkelige weg die van dat allereerste begin uiteindelijk – en onvermijdelijk? – naar Fictera heeft geleid. Onderweg leerde ik hoe gigantisch de verschillen tussen schrijversbreinen zijn en dat wat voor de één geweldig werkt, de ander zal blokkeren: reden om andere schrijvers te willen helpen om hun eigen, unieke schrijfproces te vinden. Zelf schrijf ik fantasy met een focus op de persoonlijke worstelingen van personages die buiten de bestaande hokjes vallen.

    Alle blogposts

Geef een antwoord Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Recente berichten

  • Hoeveel moet je beschrijven in een verhaal?
  • Gidsen in de mist
  • Persona’s en portretten
  • Personages die verrassen
  • Het verleden maakt het personage

Recente reacties

  • Anna Mattaar op Feedback: wolveneiland
  • Dimitri vanhalme op Feedback: wolveneiland
  • Anna Mattaar op Feedback: wolveneiland
  • dimitri vanhalme op Feedback: wolveneiland
  • Sejul Nerve op Ervaring en onzekerheid

Archieven

  • december 2022
  • november 2022
  • oktober 2022
  • september 2022
  • augustus 2022
  • juli 2022
  • juni 2022
  • mei 2022
  • april 2022
  • maart 2022
  • februari 2022
  • januari 2022
  • december 2021
  • november 2021
  • april 2021
  • februari 2021
  • januari 2021
  • november 2020

Categorieën

  • Feedback
  • Het schrijfproces van …
  • Nieuws
  • Schrijfprincipes
  • Video's

Meta

  • Inloggen
  • Berichten feed
  • Reacties feed
  • WordPress.org

Algemene voorwaarden
Privacyverklaring
Contact
KVK: 82757828

©2023 Fictera Schrijfcoaching | Built using WordPress and Responsive Blogily theme by Superb