Algemene schrijfadviezen, hoe interessant ook, kunnen soms wat abstract blijven. Daarom geef ik op deze plek concrete feedback op ingezonden verhaalfragmenten. Ik analyseer wat er goed gaat in het fragment, maar wijs ook verbeterpunten aan. Ook een tekst insturen? Hier vind je details.
Het fragment
Nadat ik eerder Dimitri Vanhalme adviseerde om meer concrete scènes te schrijven en minder settinguitleg, stuurde hij me een nieuw fragment uit hetzelfde verhaal. Liasania heeft vlak hiervoor gefaald voor een boogschiettest om wolfkrijger te mogen worden, en haar vriendin Saria komt naar haar toe.
Zij wilde haar vriendin troosten omdat ze niet wilde dat haar vriendin het zelfde zou doen als Swerian. Gelukkig treft ze haar bij een houten bankje aan. Opgelucht loopt Saria op haar af. Liasania zit met gebogen hoofd en schokkende schouders naast het bankje. Huilde aan één stuk door terwijl Saria haar probeerde te troosten. Kijkt haar met rood doordrenkte ogen aan. Liasania schaamde zich en omhelsde haar vriendin hevig.
Het komt allemaal wel goed Lia, je krijgt binnenkort een herkansing .
Ik heb geluk gehad omdat ik al met een heb leren schieten.
Probeer je volgende te concentreren op de doelen en lukt het wel.
Dat weet ik zeker.
Weet ik wel, maar heb me belofte aan alle cadetten niet kunnen waarmaken.
Dit mag me niet meer overkomen anders word ik gek .
Kom laten we naar de kantine gaan voor er geen maaltijd over is.
Samen lopen lachend naar de kantine terwijl Liasania haar tranen afveegt. Ook komt het door het afscheidsceremonie dat ze moest huilen maar laat het Saria niet weten. Enkel dat er gefaald is geweest. Al vlug kan zij die fout weer rechtzetten en zo toch nog de belofte nakomen. Hun maaltijd bestaat dit keer uit kip met specerijen en een paar groenten. Net genoeg om hun maag te vullen na een zware dag. Elke keer weer opnieuw iets anders. De herkansing is al over enkele dagen zodat de niet geslaagde cadetten kunnen oefenen. Liasania trainde elke dag vroeg in de morgen samen met Saria. Beiden kennen elkaar al door en door alsof ze al lang vrienden zijn. Er worden bijna geen doelwitten gemist waardoor ze de training iets zwaarder maakte. Zodat Liasania meer inspanning moest doen om zich te concentreren op de vluggere doelwitten. Elke pijl is raak deze keer.
Dimitri Vanhalme
Algemeen
We hebben meteen te maken met een interessante situatie: Liasania is overstuur omdat ze gefaald heeft, en is vastbesloten om het de volgende keer beter te doen. Het is belangrijk dat hoofdpersonen iets hebben om naar te streven, dus dat gaat goed! Ik vind het ook interessant dat Liasania niet alles aan haar vriendin vertelt. Het verschil tussen wat personages hardop zeggen en wat er in hun hoofd omgaat, kan voor mooie spanningen zorgen.
De schrijver heeft terecht gebruikgemaakt van dialoog om de scène tot leven te brengen, maar het gaat nog mis met de tekstindeling, waardoor het voor de lezer moeilijk te volgen is. Er bestaan meerdere manieren om dialoog van beschrijvende tekst te onderscheiden, maar verreweg de meest gebruikelijke is om de tekst tussen enkele aanhalingstekens te zetten. Je zet doorgaans alles wat één personage zegt op dezelfde regel en gaat naar een nieuwe regel als er een ander personage aan het woord komt. Voor de duidelijkheid kun je voor of achter de dialoogzin schrijven wie het zegt, of die persoon een handeling laten uitvoeren. In dit verhaal ziet dat er bijvoorbeeld als volgt uit:
‘Het komt allemaal wel goed, Lia,’ zegt Saria. ‘Je krijgt binnenkort een herkansing. Ik heb geluk gehad omdat ik al met een boog heb leren schieten.’ Ze klopt haar vriendin bemoedigend op haar schouder. ‘Probeer je volgende keer te concentreren op de doelen en dan lukt het wel. Dat weet ik zeker.’
Liasania zucht. ‘Weet ik wel, maar ik heb mijn belofte aan alle cadetten niet kunnen waarmaken. Dit mag me niet meer overkomen, anders word ik gek.’
Op deze manier is direct duidelijk dat deze tekst gesproken wordt, en door wie. Bovendien kun je met toevoegingen zoals het schouderklopje en de zucht meer sfeer en karakter aan de dialogen geven.
Details
Behalve de dialoogindeling zijn er meer verbeterpuntjes aan te wijzen.
Zij wilde haar vriendin troosten omdat ze niet wilde dat haar vriendin het zelfde zou doen als Swerian. Gelukkig treft ze haar bij een houten bankje aan. Opgelucht loopt Saria op haar af. Liasania zit met gebogen hoofd en schokkende schouders naast het bankje. Huilde aan één stuk door terwijl Saria haar probeerde te troosten. Kijkt haar met rood doordrenkte ogen aan. Liasania schaamde zich en omhelsde haar vriendin hevig.
De tweede ‘haar vriendin’ kan hier worden vervangen door ‘die’. Een herhaling van hetzelfde woord maakt een zin vaak stroef.
De tekst is voor het grootste deel in de tegenwoordige tijd geschreven (loopt, zit, kijkt), maar af en toe wisselt de schrijver naar verleden tijd (huilde). Wees consistent in je werkwoordstijden!
Ik mis een tussenstapje wanneer Saria bij Liasania aankomt. Op welke manier gaat ze haar troosten? Gaat ze bij haar zitten?
Ik denk dat hier ‘rooddoorlopen ogen’ bedoeld wordt. Iets kan doordrenkt zijn met een vloeistof, en dat lijkt me hier niet het geval.
Met wie van de twee vriendinnen kijken we mee? De eerste zin is geschreven vanuit Saria, de laatste vanuit Liasania. Het werkt beter als je één personage kiest om de lezer mee te laten meeleven.
Het komt allemaal wel goed Lia, je krijgt binnenkort een herkansing .
Ik heb geluk gehad omdat ik al met een heb leren schieten.
Probeer je volgende te concentreren op de doelen en lukt het wel.
Dat weet ik zeker.
Weet ik wel, maar heb me belofte aan alle cadetten niet kunnen waarmaken.
Dit mag me niet meer overkomen anders word ik gek .
Kom laten we naar de kantine gaan voor er geen maaltijd over is.
De dialoogindeling heb ik hierboven al behandeld. Daarnaast missen in dit gedeelte wat woorden. Want waarmee heeft Saria al leren schieten? En: volgende wat? Ook staat er op twee plekken een spatie voor de punt (na ‘herkansing’ en na ‘gek’). Zorgvuldig doorlezen kan helpen om dat soort slordigheidsfoutjes op te sporen.
‘Me’ in plaats van ‘mijn’ is een veelgemaakte fout. ‘Mijn’ is het bezittelijk voornaamwoord, dus ‘mijn belofte’. In de volgende zin is ‘me’ wél correct.
Het is niet duidelijk wie van de twee over de kantine begint; zie boven voor manieren waarop je dat kan aangeven. Ook voelt de overgang wat te plotseling. Misschien kan er een momentje stilte vallen, waarin Liasania haar tranen droogt, voordat ze van onderwerp veranderen.
Samen lopen lachend naar de kantine terwijl Liasania haar tranen afveegt. Ook komt het door het afscheidsceremonie dat ze moest huilen maar laat het Saria niet weten. Enkel dat er gefaald is geweest. Al vlug kan zij die fout weer rechtzetten en zo toch nog de belofte nakomen. Hun maaltijd bestaat dit keer uit kip met specerijen en een paar groenten. Net genoeg om hun maag te vullen na een zware dag. Elke keer weer opnieuw iets anders.
Weer een ontbrekend woord: ‘lopen ze lachend’. In de volgende zin gaat ook het een en ander mis, waardoor die erg stroef leest. En dat terwijl het zo mooi is dat Liasania niet alles over haar emoties wil delen! Mijn suggestie: ‘Het komt ook door de afscheidsceremonie … maar dat laat ze …’
‘Gefaald is geweest’ is hier een vreemde, passieve constructie. Actief werkt beter: ‘dat ze heeft gefaald’.
‘Al vlug kan ze …’ klinkt als iets wat op dit moment gebeurt, terwijl het over de toekomst gaat. ‘Al vlug zal ze die fout weer kunnen rechtzetten’, dus.
Gaat ‘elke keer weer opnieuw iets anders’ over het eten? Dat is niet helemaal duidelijk. Bovendien is die informatie nog een beetje saai zonder dat we weten wat de personages ervan vinden. Houden ze van de variatie, of gruwen ze juist van de experimenten van de kok?
De herkansing is al over enkele dagen zodat de niet geslaagde cadetten kunnen oefenen. Liasania trainde elke dag vroeg in de morgen samen met Saria. Beiden kennen elkaar al door en door alsof ze al lang vrienden zijn. Er worden bijna geen doelwitten gemist waardoor ze de training iets zwaarder maakte. Zodat Liasania meer inspanning moest doen om zich te concentreren op de vluggere doelwitten. Elke pijl is raak deze keer.
In het origineel liep dit door op dezelfde regel. Omdat er echt een nieuw onderwerp aanbreekt, is een nieuwe regel beter. Dat maakt het voor de lezer makkelijker te volgen.
‘Al’ lijkt niet te kloppen met het vervolg. Het suggereert dat er weinig tijd is, terwijl er juist genoeg tijd is om te oefenen. ‘Pas’ werkt dus beter.
Let ook hier weer op de werkwoordstijden (trainde, maakte).
Ik heb geen duidelijk beeld bij de training. De doelwitten worden vlugger. Wat zijn het dan? Waardoor bewegen ze? Dergelijke details maken niet alleen het verhaal duidelijker, maar zorgen ook voor sfeer.
Welke keer is ‘deze keer’? Meteen de eerste keer na het zwaarder maken? Mijn suggestie: ga na het samenvattende stukje over de training naar een nieuwe regel en schrijf een uitgebreidere scène, inclusief dialoog, over het moment waarop Liasania voor het eerst elke pijl raak schiet. Op die manier neem je de lezer sterker mee in haar spanning en haar triomf.
Jouw verhaal in deze rubriek terugzien?
Ik help je graag met gratis feedback op een verhaalfragment van ongeveer 300 woorden. Klik hier voor meer informatie over het opsturen van je tekst.
